Równanie stanu gazu doskonałego

 

Gaz doskonały


Opis makroskopowy (fenomenologiczny) Opis mikroskopowy lub kinetyczno-molekularny
Gaz spełniający łącznie prawa Boyle'a-Mariotte'a, Gay-Lussaca i Charlesa, czyli gaz, dla którego możemy zapisać zależność:

pV

T
=const.

Definicja ta określa związek pomiędzy parametrami termodynamicznymi gazu. Jest to tzw. równanie stanu gazu doskonałego.

Gaz doskonały to zespół cząsteczek o szczególnych własnościach:
  1. Cząsteczki traktować można jak punkty materialne. Łączna objętość wszystkich cząsteczek gazu jest, więc pomijalnie mała.
  2. Odległości pomiędzy sąsiednimi cząsteczkami są względnie duże.
  3. Cząsteczki gazu mają identyczną masę.
  4. Cząsteczki podlegają prawom mechaniki Newtona.
  5. Całkowita liczba cząsteczek jest bardzo duża.
  6. Cząsteczki poruszają się chaotycznie we wszystkich kierunkach, zderzają się ze ściankami naczynia i ze sobą nawzajem; o zachowaniu gazu w skali makro decydują średnie wartości całego zespołu.
  7. Cząsteczki zdarzają się ze sobą sprężyście, wymieniają pęd bez strat energii.
  8. Poza momentami zderzeń cząsteczki nie oddziałują ze sobą,   a czas trwania tych zderzeń jest pomijalnie mały. Zakładamy tym samym mały - w porównaniu z rozmiarami cząsteczek - zasięg sił oddziaływania międzycząsteczkowego. Oznacza to że pomiędzy zderzeniami cząsteczki poruszają się ruchem jednostajnym prostoliniowym.
pV=
2

3
N Eśr

Równanie stanu gazu doskonałego, lub równanie Clapeyrona  jest określone następującą zależnością:

pV=nRT

pV=
m

M
RT

gdzie:
p - ciśnienie gazu,
V - objętość gazu,
m - masa gazu,
M - masa cząsteczkowa,
R - uniwersalna stała gazowa,
T - temperatura termodynamiczna.


Równanie stanu pozwala znaleźć wartość jednego z parametrów układu, gdy znane są pozostałe. Zawsze można je zapisać w ogólnej postaci:


f(p,V,T)=0


co w przypadku gazu doskonałego daje:

pV - nRT=0


Do doświadczalnego określenia równania stanu służy termometr gazowy o stałej objętości.

Przykład

Objętość 1m3 powietrza o temperaturze 300K została ogrzana do temperatury 600K w taki sposób, że ciśnienie powietrza nie zmieniło się. Jaka jest końcowa objętość powietrza?
Dla stanu początkowego i końcowego można zastosować równanie stanu:
pV1

T1
=
pV2

T2

stąd

V2=V1
T2

T1
=1m3
600K

300K
= 2m3
Po ogrzaniu objętość powietrza wzrosła do wartości 2m3.




 Ireneusz Owczarek  ©  2011 - 2013